STUDIA
Aktywność edukacyjna osób starszych w Polsce — poziom, uwarunkowania i kierunki rozwoju polityki publicznej
,
 
 
 
Więcej
Ukryj
1
Centrum Ewaluacji i Analiz Polityk Publicznych UJ
 
2
Instytut Socjologii UJ
 
 
Data publikacji: 26-05-2020
 
 
Autor do korespondencji
Konrad Turek   

Centrum Ewaluacji i Analiz Polityk Publicznych UJ, ul. Grodzka 52, 31-044 Kraków; adres elektroniczny autora: konrad.turek@uj.edu.pl
 
 
Barbara Worek   

Instytut Socjologii UJ, ul. Grodzka 52, 31-044 Kraków; adres elektroniczny autorki: b.worek@uj.edu.pl
 
 
Problemy Polityki Społecznej 2016;33:87-108
 
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Uczenie się przez całe życie (LLL), także w wieku przed- i poemerytalnym, będzie odgrywało coraz istotniejszą rolę w kontekście społecznych, gospodarczych i technologicznych wyzwań najbliższej przyszłości. Problemy te zostały rozpoznane, a LLL uwzględniono w głównych dokumentach strategicznych Polski i UE jako priorytet horyzontalny. Jednak dotychczasowe działania Wspólnoty w tym zakresie były nieskuteczne i nieefektywne. Celem artykułu była analiza rozwoju polityki uczenia się osób starszych i jej uwarunkowania. Zaprezentowana została diagnoza aktywności edukacyjnej osób starszych w Polsce, indywidualne i systemowe uwarunkowania tej aktywności oraz najważniejsze wyzwania dla rozwoju polityki publicznej.
 
REFERENCJE (64)
1.
Barabasch, A., Dehmel, A., & Loo, J. van (2012). Introduction: the value of investing in an ageing workforce. W: Working and ageing. The benefits of investing in an ageing workforce (s. 9–34). Luxembourg: CEDEFOP.
 
2.
Bassanini, A., Booth, A., Brunello, G., Paola, M. De, & Leuven, E. (2005). Workplace Training in Europe. Institute for the Study of Labor (niem.: Institut zur Zukunft der Arbeit — IZA), IZA Discussion Paper nr 1640.
 
3.
Beck, U. (2000). The Brave New World of Work. Cambridge, UK — Malden, MA: Polity Press.
 
4.
Belloni, M., Villosio, C. (2015). Training and wages of older workers in Europe. European Journal of Ageing, vol. 12, nr 1, s. 7–16.
 
5.
Bohlinger, S., Loo, J. van (2010). Lifelong learning for ageing workers to sustain employability and develop personality. W: Working and ageing. Emerging theories and empirical perspectives (s. 28–57). Luxembourg: CEDEFOP.
 
6.
Boeren, E., Nicaise, I., Baert, H. (2010). Theoretical models of participation in adult education: The need for an integrated model. International Journal of Lifelong Education, vol. 29, nr 1, s. 45–61.
 
7.
Büchel, F., Grip, A. de, Mertens, A. (red.). (2003). Overeducation in Europe: Current Issues in Theory and Policy. Cheltenham, UK: Edward Elgar.
 
8.
Budría, S., Moro-Egido, A.I. (2009). The Overeducation Phenomenon in Europe. Revista Internacional de Sociología, vol. 67, nr 2, s. 329–345.
 
9.
CEDEFOP (2012). Learning and innovation in enterprises. Luxembourg: Publications Office of the European Union.
 
10.
CEDEFOP (2014). Macroeconomic benefits of vocational education and training. Luxembourg: Publications Office of the European Union.
 
11.
CEDEFOP (2015). Poland: Forecast. Pobrano z: http://www.cedefop.europa.eu/e....
 
12.
Dearden, L., Reed, H., Reenen, J. Van (2005). The Impact of Training on Productivity and Wages: Evidence from British Panel Data. London School of Economics and Political Science, Centre for Economic Performance. CEP Discussion Paper nr 674.
 
13.
European Commission/EACEA/Eurydice (2013). Funding of Education in Europe 2000–2012: The Impact of the Economic Crisis. Eurydice Report. Luxembourg: Publications Office of the European Union.
 
14.
Evans, K., Schoon, I., Weale, M. (2013). Can Lifelong Learning Reshape Life Chances? British Journal of Educational Studies, vol. 61, nr 1, s. 25–47.
 
15.
Golinowska, S., Sowa, A., Deeg, D., Socci, M., Principi, A., Rodrigues, R., Ilinca, S., Galenkamp, H. (2016). Participation in formal learning activities of older Europeans in poor and good health. European Journal of Ageing, vol. 13, nr 1, s. 1–13.
 
16.
Górniak, J., Jelonek, M., Krupnik, S., Łukasiewicz, K., Worek, B. (2007). Kształcenie ustawiczne w Małopolsce w opiniach mieszkańców. Raport z drugiego etapu badań naukowych: badania jakościowe. Kraków: Wojewódzki Urząd Pracy w Krakowie. Pobrano z: http://obserwatorium.malopolsk... [dostęp: 27.04.2016].
 
17.
Halicka, M., Kramkowska, E. (2011). Aktywność osób starszych i przykłady samoorganizowania się seniorów w Polsce. Trzeci Sektor, nr 3 (25), s. 36–44.
 
18.
Hansson, B., Johanson, U., Leitner, K.-H. (2004). The impact of human capital and human capital investments on company performance. Evidence from literature and European survey results. W: P. Descy, M. Tessaring (red.), Impact of education and training. Luxembourg: Publications Office of the European Union.
 
19.
Hanushek, E.A., Kimko, D.D. (2000). Schooling, labor-force quality, and the growth of nations. American Economic Review, vol. 90, nr 5, s. 1184–1208.
 
20.
Hertzog, C., Kramer, A.F., Wilson, R.S., Lindenberger, U. (2009). Enrichment Effects on Adult Cognitive Development. Psychological Science in the Public Interest, vol. 9, nr 1, s. 1–65.
 
21.
IBS, Coffey (2014). Ewaluacja ex-ante projektu Umowy Partnerstwa 2014–2020. Warszawa: Instytut Badań Strukturalnych, Coffey International Development Sp. z o.o.
 
22.
Jarvis, P. (2001). Learning in later life: an introduction for educators and careers. London: Kogan Page.
 
23.
Jelonek, M., Szczucka, A., Worek, B. (2011). Rozwój kapitału ludzkiego w Polsce: główne wyzwania. W: Bilans Kapitału Ludzkiego w Polsce 2010. Warszawa: PARP.
 
24.
Jenkins, A. (2012). Successful ageing, wellbeing and learning in later life. W: Working and ageing. The benefits of investing in an ageing workforce (s. 36–54). Luxembourg: CEDEFOP.
 
25.
Kenny, A., English, R., & Kilmartin, D. (2007). Key skills: enhancing employability within a lifelong learning paradigm. Articles. Paper 30. Dublin. Pobrano z: http://arrow.dit.ie/cserart/30 [dostęp: 28.04 2016].
 
26.
King, Z., Burke, S., Pemberton, J. (2005). The “bounded” career: An empirical study of human capital, career mobility and employment outcomes in a mediated labour market. Human Relations, vol. 58, nr 8, s. 981–1007.
 
27.
Kohli, M. (2007). The Institutionalization of the Life Course: Looking Back to Look Ahead. Research in Human Development, vol. 4, nr 3–4, s. 253–271.
 
28.
Kryńska, E., Krzyszkowski, J., Urbaniak, B., Wiktorowicz, J. (red.). (2013). Diagnoza obecnej sytuacji kobiet i mężczyzn 50+ na rynku pracy w Polsce. Raport końcowy. Łódź: Uniwersytet Łódzki.
 
29.
Liwiński, J., Sztanderska, U. (2010). Przegląd badań i publikacji dotyczących zarządzania wiekiem w przedsiębiorstwach. Warszawa: PARP.
 
30.
Luppi, E. (2009). Education in old age: an exploratory study. International Journal of Lifelong Education, vol. 28, nr 2, s. 241–276.
 
31.
Maurer, T. (2001). Career-relevant learning and development, worker age, and beliefs about self-efficacy for development. Journal of Management, vol. 27, nr 5, s. 123–140.
 
32.
Mayer, K.U. (2005). Life Courses and Life Chances in a Comparative Perspective. W: S. Svallfors (red.), Analyzing inequality: Life chances and social mobility in comparative perspective (s. 17–55). Palo Alto, CA: Stanford University Press.
 
33.
MEN (2013). Perspektywa uczenia się przez całe życie. Warszawa: Ministerstwo Edukacji Narodowej.
 
34.
MPiPS (2013a). Program „Solidarność pokoleń. Działania dla zwiększenia aktywności zawodowej osób w wieku 50+”. Warszawa: Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej.
 
35.
MPiPS (2013b). Rządowy Program na rzecz Aktywności Społecznej Osób Starszych na lata 2014–2020. Warszawa: Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej.
 
36.
MPiPS (2013c). Strategia Rozwoju Kapitału Ludzkiego 2020. Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej.
 
37.
MRR (2012). Plan uporządkowania strategii rozwoju — tekst uwzględniający dokonane w dniu 10 marca 2010 r., 30 kwietnia 2011 r. oraz 12 lipca 2012 r. reasumpcje decyzji Rady Ministrów z dnia 24 listopada 2009 r. Warszawa: Ministerstwo Rozwoju Regionalnego.
 
38.
Munnell, A.H., Rutledge, M.S. (2013). The Effects of the Great Recession on the Retirement Security of Older Workers. The ANNALS of the American Academy of Political and Social Science, vol. 650, nr 1, s. 124–142.
 
39.
Naegele, G., Walker, A. (2006). A guide to good practice in age management. Dublin: European Foundation for the Improvement of Living and Working Conditions.
 
40.
Ng, T., Feldman, D. (2013). Does longer job tenure help or hinder job performance?. Journal of Vocational Behavior, vol. 83, nr 3, s. 305–314.
 
41.
OECD (2010). Leveraging Training: Skills Development in SMEs. An analysis of Zaglebie sub-Region. Organisation for Economic Co-operation and Development.
 
42.
OECD (2013). OECD Skills Outlook 2013. OECD Publishing.
 
43.
PBS (2011). Pracuję — rozwijam kompetencje. Innowacyjny model wsparcia dla pracowników 50+. Zbiorczy raport z badań. Sopot: PBS DGA. Pobrano z: http://www.50pluspomorze.pl/re.... pdf.
 
44.
Perek-Białas, J., Turek, K. (2012). Organisation-level policy towards older workers in Poland. International Journal of Social Welfare, vol. 21, nr 1, s. 101–116.
 
45.
Posthuma, R., Campion, M. (2009). Age Stereotypes in the Workplace: Common Stereotypes, Moderators, and Future Research Directions. Journal of Management, vol. 35, nr 1, s. 158–188.
 
46.
Prawelska-Skrzypek, G., Jałocha, B., Shapira, M., Brogan, J., Lafont, P., Pariat, M., Vranešević Marinić, N., Ivošević, V. (2013). Uznawanie efektów uczenia się nabytych poza edukacją formalną (RPL) w szkolnictwie wyższym — wyzwania projektowania systemu. Zagreb: Institute for the Development of Education. Pobrano z: http://www.u-rpl.eu/wp-content... [dostęp: 26.04.2016].
 
47.
Rifkin, J. (1995). The End of Work. The Decline of the Global Labor Force and the Dawn of the Post-Market. New York: Putnam Publishing Group.
 
48.
Ropes, D., Ypsilanti, A. (2012). Factors influencing intergenerational learning: towards a framework for organisations to ensure successful learning in older employees. W: Working and ageing. The benefits of investing in an ageing workforce (s. 280–307). Luxembourg: CEDEFOP.
 
49.
Ruzik-Sierdzińska, A., Perek-Białas, J., Turek, K. (2013). Did the transition to a market economy and the EU membership have an impact on active ageing policy in Poland? W: R. Ervik, T.S. Lindén (red.), The Making of Ageing policy: Theory and Practice in Europe (s. 124–147). Cheltenham, UK: Edward Elgar.
 
50.
Schmid, K. (2012). Barriers to and benefits of further vocational training for older employees. W: Working and ageing. The benefits of investing in an ageing workforce (s. 106–133). Luxembourg: CEDEFOP.
 
51.
Skirbekk, V. (2008). Age and productivity potential: A new approach based on ability levels and industry-wide task demand. Population and Development Review, vol. 34, s. 191–207.
 
52.
Sławiński, S., Chłoń-Domińczak, A. (2015). Raport referencyjny — aktualizacja. Odniesienie Polskiej Ramy Kwalifikacji do Europejskiej Ramy Kwalifikacji. Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych.
 
53.
Sturman, M.C. (2003). Searching for the Inverted U-Shaped Relationship Between Time and Performance: Meta-Analyses of the Experience/Performance, Tenure/Performance, and Age/Performance Relationships. Journal of Management, vol. 9, nr 5, s. 609–640.
 
54.
Szatur-Jaworska, B. (2015). Polityka senioralna w Polsce — analiza agendy. Problemy Polityki Społecznej. Studia i Dyskusje, nr 3 (30), s. 47–75.
 
55.
Szczucka, A., Turek, K., Worek, B. (2014). W ogonie Europy: uwarunkowania i strategie rozwoju kompetencji dorosłych Polaków. Warszawa: PARP.
 
56.
Turek, K. (2015a). Wydłużenie okresu kariery zawodowej — polityka organizacyjna wobec wyzwań związanych z procesem starzenia się ludności. W: J. Górniak (red.), Polski rynek pracy — wyzwania i kierunki działań (s. 55–79). Warszawa: PARP.
 
57.
Turek, K. (2015b). Znaczenie wieku na rynku pracy — model relacji pomiędzy pracownikiem i pracodawcą. Studia Socjologiczne, nr 2 (217), s. 167–194.
 
58.
Turek, K., Worek, B. (2015). Kształcenie po szkole. Uczenie się dorosłych, inwestycje w kadry w przedsiębiorstwach, instytucje szkoleniowe. Warszawa: PARP.
 
59.
Urbaniak, B. (2009). Zarządzanie starzejącymi się zasobami pracy w organizacji — w poszukiwaniu rozwiązań. W: M. Gableta A. Pietroń-Pyszczek (red.), Człowiek i praca w zmieniającej się organizacji (s. 401–409). Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu.
 
60.
UTW (2015). Uniwersytety Trzeciego Wieku — Biuletyn. Ogólnopolskia Federacja Stowarzyszeń UTW. Pobrano z: http://www.federacjautw.pl/ima....
 
61.
Withnall, A. (2010). Improving Learning in Later Life. London–New York: Routledge.
 
62.
World Bank (2007). If on-the-job training is so important to competitiveness, why isn’t there a better market for it? World Bank Employment Policy Primer, 8.
 
63.
World Bank (2012). Knowledge Economy Index. Dostępne na: http://info.worldbank.org/etoo....
 
64.
Zwick, T. (2012). Training effectiveness — Differences between younger and older employees. W: Working and ageing. The benefits of investing in an ageing workforce (s. 36–54). Luxembourg: CEDEFOP.
 
ISSN:1640-1808
Journals System - logo
Scroll to top