Z WARSZTATÓW BADAWCZYCH
Bezpieczeństwo na rynku pracy jako perspektywa
teoretyczna w badaniach nad migracjami zarobkowymi
Więcej
Ukryj
1
Wydział Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych,
Uniwersytet Warszawski [Faculty of Political Science and International Studies,
University of Warsaw]
2
Instytut Polityki Społecznej, Wydział Nauk Politycznych
i Studiów Międzynarodowych, Uniwersytet Warszawski [Institute of Social Policy, Faculty of Political Science
and International Studies, University of Warsaw]
Data publikacji: 19-05-2020
Autor do korespondencji
Kamil Matuszczyk
Wydział Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych UW, ul. Krakowskie Przedmieście
26/28, 00-927 Warszawa; adres elektroniczny autora: kam.matuszczyk@gmail.com
Maciej Duszczyk
Instytut Polityki Społecznej, Wydział Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych UW,
ul. Nowy Świat 67, 00-927 Warszawa; adres elektroniczny autora: m.duszczyk@uw.edu.pl
Problemy Polityki Społecznej 2018;43:25-42
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Celem artykułu jest wyjaśnienie istoty bezpieczeństwa na rynku pracy z perspektywy
migracji zarobkowych. Autorzy próbują odpowiedzieć na pytanie, czy kwestie związane
z subiektywnym wymiarem bezpieczeństwa na rynku pracy wpływają na decyzję o emigracji lub pozostaniu w danym kraju. W pierwszej części tekstu omówiono koncepcję bezpieczeństwa na rynku pracy, która nie doczekała się dotychczas jednoznacznego sprecyzowania
na gruncie polskich rozważań teoretycznych. Zwrócono szczególną uwagę na elementy
składające się na szerokie rozumienie bezpieczeństwa na rynku pracy, czyli bezpieczeństwo
pracy, bezpieczeństwo zatrudnienia, bezpieczeństwo dochodu i tak zwane bezpieczeństwo
łączone. Następnie zaprezentowano najczęściej wykorzystywane sposoby pomiaru poszczególnych komponentów tworzących bezpieczeństwo na rynku pracy. W trzeciej części dokonano przeglądu dotychczasowych studiów migracyjnych, które ukazują rolę konkretnych
aspektów związanych z bezpieczeństwem pracowniczym w doświadczeniach migrantów
zarobkowych. Opierając się na dostępnej literaturze przedmiotu, autorzy zaproponowali
dualny sposób ujmowania bezpieczeństwa na rynku pracy, które może być zapewnione
zarówno poprzez gwarancje obejmujące między innymi stabilizację utrzymania miejsca
pracy, jak również poprzez elastyczność związaną z możliwością szybkiego znalezienia
zatrudnienia czy przekwalifikowania się.
FINANSOWANIE
Artykuł jest efektem badań przeprowadzonych w ramach projektu finansowanego przez Narodowe Centrum Nauki pt. W poszukiwaniu bezpieczeństwa na rynku pracy. Migracje zarobkowe z Polski i do Polski a atrakcyjność polskiego rynku pracy (nr rej. 2014/15/B/HS5/01148). Wkład autorów
w powstanie artykułu: Matuszczyk — 80%, Duszczyk — 20%.
REFERENCJE (66)
1.
Alberti, G. (2014). Mobility strategies, ‘mobility differentials’ and ‘transnational exit’: The experiences of precarious migrants in London’s hospitality jobs. Work, Employment and Society, vol. 28, iss. 6, s. 865–881. DOI: 10.1177/0950017014528403.
2.
Anderson, B. (2010). Migration, immigration controls and the fashioning of precarious workers. Work, Employment and Society, vol. 24, iss. 2, s. 300–317. DOI: 10.1177/0950017010362141.
3.
Anderson, Ch.J., Pontusson, J. (2007). Workers, worries and welfare states: Social protection and job insecurity in 15 OECD countries. European Journal of Political Research, vol. 46, iss. 2, s. 211–235.
4.
Andrejuk, K. (2017). Znaczenie polskiej sfery welfare dla imigrantów. Opinie i praktyki ludności napływowej z wybranych krajów europejskich. Studia BAS, nr 2(50), s. 107–128.
5.
Auer, P. (2006). Protected Mobility for Employment and Decent Work: Labour Market Security in a Globalized Work. Journal of Industrial Relations, vol. 48, iss. 1, s. 21–40. DOI: 10.1177/0022185606059312.
6.
Bagłajewski, A., Bartmiński, J., Łaszkiewicz, M., Niebrzegowska-Bartmińska, S. (red.) (2018). Praca ludzka w perspektywie interdyscyplinarnej. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
8.
Bera, R. (2012). Poczucie odpowiedzialności zawodowej osób migrujących zarobkowo. Perspektywa pedagogiczna. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
9.
Berglund, T., Furåker, B., Vulkan, P. (2014). Is job insecurity compensated for by employment and income security? Economic and Industrial Democracy, vol. 35, iss. 1, s. 165–184. DOI: 10.1177/0143831X12468904.
10.
Boeri, T., Ours, J. van (2011). Ekonomia niedoskonałych rynków pracy. Warszawa: Oficyna a Wolters Kluwer business.
11.
Borjas, G.J. (1999). Immigration and Welfare Magnets. Journal of Labor Economics, vol. 17, no. 4, s. 607–637.
12.
Chung, H., Mau, S. (2014). Subjective insecurity and the role of institutions. Journal of European Social Policy, vol. 24, iss. 4, s. 303–318. DOI: 10.1177/0958928714538214.
13.
Cieślik, A. (2011). Where Do You Prefer to Work? How the Work Environment Influences Return Migration Decision from the United Kingdom to Poland. Journal of Ethnic and Migration Studies, vol. 37, iss. 9, s. 1367–1383. DOI: 10.1080/1369183X.2011.623613.
14.
Cigagna, C., Sulis, G. (2015). On the Potential Interaction Between Labour Market Institutions and Immigration Policies. IZA Discussion Paper, no. 9016.
15.
Clark, A., Postel-Vinay, F. (2005). Job Security and Job Protection. IZA Discussion Paper, no. 1489.
16.
Collins, H. (2006). Flexibility and stability of expectations in the contract of employment. Socio-Economic Review, vol. 4, iss. 1, s. 139–153. DOI: 10.1093/SER/mwj036.
17.
Creese, G., Dyck, I., McLaren, A.T. (2008). The ‘Flexible’ Immigrant? Human Capital Discourse, the Family Household and Labour Market Strategies. Journal of International Migration and Integration, vol. 9, iss. 3, s. 269–288.
18.
De Giorgi, G., Pellizzari, M. (2009). Welfare migration in Europe. Labour Economics, vol. 16, iss. 4, s. 353–363. DOI: 10.1016/j.labeco.2009.01.005.
19.
Duszczyk, M. (2012). Polska polityka imigracyjna a rynek pracy. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Aspra-JR.
20.
Emmenegger, P. (2009). Specificity versus replaceability: The relationship between skills and preferences for job security regulations. Socio-Economic Review, vol. 7, s. 407–430. DOI: 10.1093/ser/mwp010.
21.
Friberg, J.H. (2012). The Stages of Migration. From Going Abroad to Settling Down: Post-Accession Polish Migrant Workers in Norway. Journal of Ethnic and Migration Studies, vol. 38, iss. 10, s. 1589–1605. DOI: 10.1080/1369183X.2012.711055.
22.
Geis, W., Uebelmesser, S., Werding, M. (2008). How Do Migrants Choose Their Destination Country? An Analysis of Institutional Determinants. CESifo Working Paper, no. 2506.
23.
Górny, A., Kaczmarczyk, P. (2003). Uwarunkowania i mechanizmy migracji zarobkowych w świetle wybranych koncepcji teoretycznych. Prace Migracyjne, nr 49.
24.
Green, F. (2009). Subjective employment insecurity around the world. Cambridge Journal of Regions, Economy and Society, vol. 2, iss. 3, s. 343–363. DOI: 10.1093/cjres/rsp003.
25.
Greenhalgh, L., Rosenblatt, Z. (2010). Evolution of Research on Job Insecurity. International Studies of Management and Organization, vol. 40, iss. 1, s. 6–19. DOI: 10.2753/IMO0020-8825400101.
26.
Grzymała-Kazłowska, A. (2018). Capturing the flexibility of adaptation and settlement: anchoring in a mobile society. Mobilities, vol. 13, iss. 5, s. 632–646. DOI: 10.1080/17450101.2017.1421023.
27.
Hijzen, A., Menyhert, B. (2016). Measuring Labour Market Security and Assessing its Implications for Individual Well-Being. OECD Social, Employment and Migration Working Papers, no. 175. DOI: 10.1787/5jm58qvzd6s4-en.
28.
Hipp, L. (2016). Insecure times? Workers’ perceived job and labor market security in 23 OECD countries. Social Science Research, vol. 60, s. 1–14. DOI: 10.1016/j.ssresearch.2016.04.004.
29.
Huijts, T., Kraaykamp, G. (2012). Immigrants’ Health in Europe: A Cross-Classified Multilevel Approach to Examine Origin Country, Destination Country, and Community Effects. International Migration Review, vol. 46, iss. 1, s. 101–137. DOI: 10.1111/j.1747--7379.2012.00882.x.
30.
Kalina-Prasznic, U. (2009). Wpływ globalizacji i integracji na zmiany rynku pracy. W: M. Noga, M.K. Stawicka (red.), Rynek pracy w Polsce w dobie integracji europejskiej i globalizacji. Warszawa: CeDeWu.
31.
Kalleberg, A.L. (2011). Good Jobs, Bad Jobs: The Rise of Polarized and Precarious Employment Systems in the United States, 1970s–2000s. New York: Russell Sage Foundation.
32.
Kindler, M. (2011). A Risky Business? Ukrainian Migrant Women in Warsaw’s Domestic Work Sector. Amsterdam: Amsterdam University Press.
33.
Kogan, I. (2011). The price of being an outsider: Labour market flexibility and immigrants’ employment paths in Germany. International Journal of Comparative Sociology, vol. 52, iss. 4, s. 264–283. DOI: 10.1177/0020715211412113.
34.
Komisja Europejska (2007). Wspólne zasady wdrażania modelu flexicurity. Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów, KOM(2007) 359.
35.
Kryńska, E. (red.) (2009). Flexicurity w Polsce. Diagnoza i rekomendacje. Raport końcowy z badań. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Aspra-JR.
36.
Kucharski, M. (2012). Koncepcja flexicurity a elastyczne formy zatrudnienia na polskim rynku pracy. Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa.
37.
Kureková, L. (2013). Welfare Systems as Emigration Factor: Evidence from the New Accession States. Journal of Common Market Studies, vol. 51, iss. 4, s. 721–739. DOI: 0.1111/jcms.12020.
38.
Kurowska, A. (2017). Obiektywna i subiektywna sytuacja życiowa Polek i Polaków. W: M. Theiss, A. Kurowska, J. Petelczyc, B. Lewenstein, Obywatel na zielonej wyspie. Polityka społeczna i obywatelstwo społeczne w Polsce w dobie europejskiego kryzysu ekonomicznego. (113–150). Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN.
39.
Krawczyk, R. (2017). Młodzi emigranci polscy pracujący w Wielkiej Brytanii. Adaptacja zawodowa a poczucie szczęścia. Warszawa: Difin.
40.
Lee, E.S. (1966). A Theory of Migration. Demography, vol. 3, no. 1, s. 47–57. DOI: 10.2307/2060063.
41.
Lewis, H., Dwyer, P., Hodkinson, S., Waite, L. (2015). Hyper-precarious lives: Migrants, work and forced labour in the Global North. Progress in Human Geography, vol. 39, iss. 5, s. 580–600. DOI: 10.1177/0309132514548303.
42.
Lowe, T.S. (2018). Perceived Job and Labor Market Insecurity in the United States: An Assessment of Workers’ Attitudes From 2002–2014. Work and Occupations, vol. 45, iss. 3, s. 313–345. DOI: 10.1177/0730888418758381.
43.
Majewska, M., Samol, S. (2016). Rozwój elastycznego rynku pracy. Uwarunkowania prawno-ekonomiczne. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.
44.
Marx, P. (2014). The effect of job insecurity and employability on preferences for redistribution in Western Europe. Journal of European Social Policy, vol. 24, iss. 4, s. 351–366. DOI: 10.1177/0958928714538217.
45.
McCollum, D., Findlay, A. (2015). ‘Flexible’ workers for ‘flexible’ jobs? The labour market function of A8 migrant labour in the UK. Work, Employment and Society, vol. 29, iss. 3, s. 427–443. DOI: 10.1177/0950017014568137.
46.
McDowell, L., Batnitzky, A., Dyer, S. (2009). Precarious Work and Economic Migration: Emerging Immigrant Divisions of Labour in Greater London’s Service Sector. International Journal of Urban and Regional Research, vol. 33, iss. 1, s. 3–25. DOI: 10.1111/ j.1468-2427.2009.00831.x.
47.
Męcina, J. (2009). Najważniejsze cechy i wyzwania polskiego rynku pracy. W: J. Gardawski (red.), Polacy pracujący a kryzys fordyzmu. (307–342). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
48.
Męcina, J. (2013). Niewykorzystane zasoby. Nowa polityka rynku pracy. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Aspra-JR.
49.
Muffels, R., Crouch, C., Wilthagen, T. (2014). Flexibility and security: National social models in transitional labour markets. Transfer: European Review of Labour and Research, vol. 20, iss. 1, s. 99–114. DOI: 10.1177/1024258913514361.
50.
Napierała, J., Trevena, P. (2010). Patterns and determinants of sub-regional migration: A case study of Polish construction workers in Norway. W: R. Black, G. Engbersen, M. Okólski, Ch. Pantîru (red.), A Continent Moving West? EU Enlargement and Labour Migration from Central and Eastern Europe. (51–72). Amsterdam: Amsterdam University Press.
51.
Okólski, M. (2001). Mobilność przestrzenna z perspektywy koncepcji migracji niepełnej. W: E. Jaźwińska, M. Okólski (red.), Ludzie na huśtawce. Migracje między peryferiami Polski i Zachodu. (31–61). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
52.
Oorschot, W. van, Chung, H. (2015). Feeling of dual-insecurity among European workers: A multi-level analysis. European Journal of Industrial Relations, vol. 31, iss. 1, s. 23–37. DOI: 10.1177/0959680114523199.
53.
Probst, T.M., Jiang, L. (2017). European flexicurity policies: Multilevel effects on employee psychosocial reactions to job insecurity. Safety Science, vol. 100, part A, s. 83–90. DOI: 10.1016/j.ssci.2017.03.010.
54.
Paret, M., Gleeson, S. (2016). Precarity and agency through a migration lens. Citizenship Studies, vol. 20, iss. 3-4, s. 277–294. DOI: 10.1080/13621025.2016.1158356.
55.
Parutis, V. (2011). „Economic Migrants” or „Middling Transnationals”? East European Migrants’ Experience of Work in the UK. International Migration, 52 (1), s. 36–55.
56.
Pawłowska, A. (2017). Zatrudnialność pracobiorcy w elastycznym zarządzaniu ludźmi. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
57.
Pichler, F. (2011). Success on European Labor Markets: A Cross-national Comparison of Attainment between Immigrant and Majority Populations. International Migration Review, vol. 45, iss. 4, s. 938–978. DOI: 10.1111/j.1747-7379.2011.00873.x.
58.
Pijpers, R. (2010). International Employment Agencies and Migrant Flexiwork in an Enlarged European Union. Journal of Ethnic and Migration Studies, vol. 36, iss. 7, s. 1079–1097. DOI: 10.1080/13691830903465182.
59.
Salladarré, F., Hlaimi, B., Wolff, F.-Ch. (2011). How important is security in the choice of employment? Evidence from European countries. Economic and Industrial Democracy, vol. 32, iss. 4, s. 549–567. DOI: 10.1177/0143831X10387649.
60.
Standing, G. (2014). Prekariat. Nowa niebezpieczna klasa. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
61.
Stark, O. (1991). The Migration of Labor. Cambridge: Basil Blackwell.
62.
Svalund, J., Saloniemi, A., Vulkan, P. (2016). Attitudes towards job protection legislation: Comparing insiders and outsiders in Finland, Norway and Sweden. European Journal of Industrial Relations, vol. 22, iss. 4, s. 371–390. DOI: 10.1177/0959680115626057.
63.
Terelak, A., Kołodziejczak, S. (2012). Praca za granicą w świadomości emigrantów zarobkowych z województwa zachodniopomorskiego. Szczecin: Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowe ZAPOL.
64.
Tiam, A.W., Wang, Y., Chia, T. (2018). Put My Skills to Use? Understanding the Joint Effect of Job Security and Skill Utilization on Job Satisfaction Between Skilled Migrants and Australian Born Workers in Australia. Social Indicators Research, vol. 139, iss. 1, s. 259–275.
65.
Timonen, V., Doyle, M. (2009). In Search of Security: Migrant Workers’ Understandings, Experiences and Expectations Regarding ‘Social Protection’ in Ireland. Journal of Social Policy, vol. 38, iss. 1, s. 157–175. DOI: 10.1017/S0047279408002602.
66.
Wilsz, J. (2009). Teoria pracy. Implikacje dla pedagogiki pracy. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.