CASE REPORT
Normalisation of “junk contracts”.
Public policies towards civil law employment in Poland
More details
Hide details
1
University of Warsaw
Faculty of Law and Administration
Publication date: 2020-05-18
Corresponding author
Karol Muszyński
Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Warszawski, ul. Krakowskie Przedmieście 26/28,
00-927 Warszawa; author’s email address: k.muszynski@wpia.uw.edu.pl
Problemy Polityki Społecznej 2019;46:11-28
KEYWORDS
ABSTRACT
“Junk contracts”, i.e. civil law contracts used to regulate relations similar to employment
relationship, have become extremely widespread after the economic crisis in Poland. The
paper explains the reasons and the effects of this, and subsequently describes public policies towards civil law employment, implemented between 2014 and 2019 by the governments formed by Civic Platform (Platforma Obywatelska, PO)—Polish People’s Party
(Polskie Stronnictwo Ludowe, PSL), and by the United Right (that includes Law and
Justice [Prawo i Sprawiedliwość] party). The public policies were relatively coherent and
aimed to extend some of protective provisions characteristic for labour code contracts
on civil law contracts. This lead to “normalisation” and quasi-acceptance of civil law
employment as an alternative to labour code-based employment. The paper claims that
the chosen trajectory was a result of the failures of plans to deeply reform the labour law
and labour market, and can be dangerous, as it may result in prolonged stabilisation of
a situation where non-standard forms of employment are abused.
FUNDING
This paper was written as a part of the project “Polityka prawa pracy po początku kryzysu ekonomicznego w Polsce. Segmentacja rynku pracy i naruszenia prawa pracy” [Labour law policy after the economic crisis in Poland. Labour market segmentation and labour law violations], funded by (Polish) National Science Centre on the basis of decision number UMO-2015/19/N/HS5/01227
REFERENCES (52)
1.
Arak, P., Lewandowski P., Żakowiecki, P. (2014). Dual labour market in Poland—proposals for overcoming the deadlock. IBS Working Paper, no. 1/2014. Warszawa: Instytut Badań Strukturalnych.
2.
Arendt, Ł. (2014). Wykorzystanie umów terminowych w Polsce w kontekście skutków światowego kryzysu gospodarczego. Polityka Społeczna, vol. 41, no. 9, pp. 12–18.
3.
CBOS (2018). Sytuacja zawodowa Polaków i gotowość zmiany zatrudnienia. Warszawa: Centrum Badania Opinii Społecznej.
4.
Chrostek, P., Klejdysz, J., Korniluk, D., Skawiński, M. (2019). Wybrane aspekty systemu podatkowo-składkowego na podstawie danych PIT i ZUS 2016. Warszawa: Ministerstwo Finansów.
5.
Cieślak-Wróblewska, A. (2016). Rząd rezygnuje z jednolitego podatku, ale reforma systemu wciąż konieczna. Rzeczpospolita, 21.12.2016.
6.
Civic Platform [Platforma Obywatelska] (2015). Polska przyszłości. Program Platformy Obywatelskiej RP 2015. Warszawa.
7.
Council of Ministers [Rada Ministrów] (2003). Projekt ustawy o zatrudnianiu pracowników tymczasowych. Druk nr 1349. Warszawa.
8.
Council of Ministers [Rada Ministrów] (2014). Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw. Druk nr 2242. Warszawa.
9.
Council of Ministers [Rada Ministrów] (2016). Uzasadnienie do projektu ustawy o zmianie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę oraz niektórych innych ustaw. Druk nr 600. Warszawa.
10.
Council of Ministers [Rada Ministrów] (2018). Projekt ustawy o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników oraz niektórych innych ustaw z projektem aktu wykonawczego. Druk nr 2334. Warszawa.
11.
Czajka, Z. (2016). Zmiana relacji płac pracowników państwowej sfery budżetowej (rok 2002 i 2014). Polityka Społeczna, no. 10, pp. 19–26.
12.
Deakin, S. (2013). Addressing labour market segmentation: The role of labour law. Geneva: Governance and Tripartism Department International Labour Office.
13.
Dias da Silva, A., Turrini, A. (2015) Precarious and less well-paid? Wage differences between permanent and fixed-term contracts across the EU countries. Economic Papers 544, February 2015. Brussels: European Commission.
14.
Duda, K. (2016). Outsourcing usług ochrony oraz utrzymania czystości w instytucjach publicznych. Wpływ publicznego dyktatu najniższej ceny usług na warunki zatrudniania pracowników przez podmioty prywatne. Wrocław: Oś rodek Myś li Społecznej im. Ferdynanda Lassalle’a.
15.
Duraj, T. (2011). Tradycyjne ujęcie pracowniczego podporządkowania. Studia Prawno-Ekonomiczne, vol. LXXXIII, pp. 35–61.
16.
Florek, L. (2015). Umowa o pracę na czas określony. Praca i Zabezpieczenie Społeczne, no. 12, pp. 2–7.
17.
Freedland, M.R., Countouris, N. (2011). The legal construction of personal work relations. Oxford: Oxford University Press.
18.
Gardawski, J. (2015). Przestrzeganie prawa pracy a obecność w zakładzie związków zawodowych. Polityka Społeczna, vol. 42, no. 4, pp. 21–26.
19.
Grzebyk, P. (2015) Analiza orzecznictwa sądowego w sprawach o ustalenie istnienia stosunku pracy. Zatrudnienie pracownicze a zatrudnienie cywilnoprawne. Warszawa: Instytut Wymiaru Sprawiedliwości.
20.
GUS (2014). Rocznik Statystyczny Pracy 2012. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny.
21.
GUS (2016a). Pracujący w nietypowych formach zatrudnienia. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny.
22.
GUS (2016b). Rocznik Statystyczny Pracy 2015. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny.
23.
GUS (2018a). Rocznik Statystyczny Pracy 2017. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny.
24.
GUS (2018b). Wybrane zagadnienia rynku pracy (dane dla 2017 r.). Warszawa: Główny Urząd Statystyczny. International Labour Organisation [ILO] (2012). Complaint against the Government of Poland presented by the National Commission of the NSZZ “Solidarność”. Available at:
https://www.ilo.org/dyn/normle... [access date: 22.11.2019].
25.
Kamińska, A., Lewandowski, P. (2015). The effects of minimum wage on a labour market with high temporary employment. Warszawa: Instytut Badań Strukturalnych.
26.
Kiełbasiński, A. (2014). Dlaczego umowy śmieciowe są złe? Pięć grzechów głównych wg “Wyborczej”. Gazeta Wyborcza, 13.01.2014.
27.
Kiersztyn, A. (2014). Niepewność zatrudnienia. Kto jej doświadcza? Czy to stan chwilowy?. Warszawa: Zespół Porównawczych Analiz Nierówności Społecznych, Instytut Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk.
28.
Kiersztyn, A. (2018). Labour market precarity and political alienation. Przegląd Socjologiczny, vol. 67, iss. 3, pp. 35–61.
29.
Koch, M., Fritz, M. (eds.) (2013). Non-Standard Employment in Europe: Paradigms, Prevalence and Policy Responses. Basingstoke, UK: Palgrave Macmillan.
30.
Kohl, H. (2009). Freedom of Association, Employees’ Rights and Social Dialogue in Central and Eastern Europe and the Western Balkans. Berlin: Friedrich-Ebert-Stiftung.
31.
Kubot, Z., Kowalski, S. (2016). Współczesne problemy zatrudnienia. Wykorzystanie umów śmieciowych dla “ukrycia” stosunku pracy. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
32.
Law and Justice [Prawo i Sprawiedliwość] (2014). Program Prawa i Sprawiedliwości 2014. Zdrowie—rodzina—praca. Warszawa.
33.
Lewandowski, P., Keister, R., Stroński, K. (2016). Labour market segmentation and pensions in the Polish defined-contribution scheme. Problemy Polityki Społecznej. Studia i Dyskusje, no. 33 (2), pp. 111–137.
34.
Lewandowski, P., Sawulski, J., Stroński, K. (2016). Labour market segmentation and the financial situation of the pension system in Poland. IBS Working Paper, no. 10/2016. Warszawa: Instytut Badań Strukturalnych.
35.
Makowski, D. (2006). Praca tymczasowa jako nietypowa forma zatrudnienia. Warszawa: Difin.
36.
Ministry of Finance [Ministerstwo Finansów] (2009–2014). Informacja dotyczące rozliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych za rok 2008–2013. Warszawa.
37.
Ministry of Health [Ministerstwo Zdrowia] (2016). Narodowa Służba Zdrowia. Strategia zmian w systemie ochrony zdrowia w Polsce 2016–2018. Warszawa.
38.
Ministry of Labour and Social Policy / Ministry of Family, Labour, and Social Policy [Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej / Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej] (2004–2017). Informacje o działalności agencji zatrudnienia 2003–2018. Warszawa.
39.
Mrozowicki, A. (2016). Normalisation of precariousness? Biographical experiences of young workers in the flexible forms of employment in Poland. Przegląd Socjologii Jakościowej, vol. 12, no. 2, pp. 94–112.
40.
Muszyński, K. (2016). Factors behind the growth of civil law contracts as employment contracts in Poland—a study of labour law violations. Prakseologia, vol. 1, no. 158, pp. 323–359.
41.
Muszyński K. (2018). Labour law violations as innovations in Central Eastern European countries. Przegląd Socjologiczny, vol. 67, no. 3, pp. 9–34.
42.
Muszyński, K. (2019a). Polityka regulacji zatrudnienia w Polsce. Kryzys ekonomiczny a destandaryzacja stosunków pracy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
43.
Muszyński, K. (2019b). The emergence of unintended fit and the theory of gradual institutional change: a case study of Polish employment regulations and post-crisis public policies. Zarządzanie Publiczne / Public Governance, iss. 1 (47), pp. 33–47.
44.
Myck, M., Kundera, M., Najsztub, M., Oczkowska, M. (2016). Zamrożony PIT i utrzymane wyższe stawki VAT—jak brak zmian w podatkach wpłynie na budżety gospodarstw domowych?. Szczecin: CenEA.
45.
National Bank of Poland [NBP] (2015). Badanie ankietowe rynku pracy. Raport 2014. Warszawa: Narodowy Bank Polski.
46.
National Labour Inspectorate (2008–2018). Sprawozdania Głównego Inspektora Pracy z działalności Państwowej Inspekcji Pracy za lata 2007–2017. Warszawa: Państwowa Inspekcja Pracy.
47.
Palczyńska, M. (2016). Rodzaj umowy o pracę a umiejętności i ich wykorzystywanie. Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych.
49.
Rotkiewicz, M. (2010). Zatrudnianie pracowników tymczasowych. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
50.
Sobczyk, A. (2009). Zatrudnienie tymczasowe: komentarz. Warszawa: Wolters Kluwer.
51.
Surdykowska, B. (2018). Kontrowersje wokół umowy o pomocy przy zbiorach. „Młody Jurysta”. Kwartalnik Studentów i Doktorantów Wydziału Prawa i Administracji UKSW, no. 3, pp. 3–17.
52.
Theiss, M., Kurowska, A., Petelczyc, J., Lewenstein, B. (2017). Obywatel na zielonej wyspie. Polityka społeczna i obywatelstwo społeczne w Polsce w dobie europejskiego kryzysu ekonomicznego. Warszawa: IFiS PAN.