PRACA ORYGINALNA
On the modernization of poverty. Evolution of the phenomenon
Więcej
Ukryj
1
Uniwersytet Jagielloński
Zakład Ekonomiki Zdrowia i Zabezpieczenia Społecznego, Polska
Data nadesłania: 18-03-2020
Data akceptacji: 15-11-2020
Data publikacji: 29-01-2021
Problemy Polityki Społecznej 2020;51:19-34
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
This original article is based on author’s lecture about the evolution of poverty in Poland which was presented at the Congress of Sociologists in Wrocław (09/2019). The generalized description of this complex social phenomenon presented herein is based upon the numerous studies presented in author’s book, “About Polish poverty” (O polskiej biedzie, Wydawnictwo Scholar 2018). It was based on multidisciplinary research, both quantitative and qualitative conducted by many researchers over more than 3 decades, with references to past studies, mostly from postwar period. In the article it is proposed to distinguish between three periods in the evolution of poverty. The first period (post-war late industrialization) was characterized by the great investments of the communist autocratic state to provide full employment which visibly improved the living condition of the working class. However, with time, negative effects of intense industrialization emerged; namely an inefficient centrally planned economy with shortages (queues and rationing, felt to be very onerous) and a devastated natural environment. The second period — transformation of the centrally planned economy into a democratic market economy — initially caused an increase in income poverty and later slowly resulted in growing inequality and social exclusion related to precarious employment and circular labour migration. The third period, its features currently still under development — is a period of both increased prosperity and European integration
as well as inequalities related to the diversified benefits of a developed market economy. Poverty in this period is associated with mass consumption and reductions in access to equal and high-quality education, health care, and cultural services.
REFERENCJE (65)
1.
Azariadis, C. (2006). The Theory of Poverty Traps. What Have We Learned? In S. Bowles, S.N. Durlauf, K. Hoff (eds.), Poverty Traps. Princeton University Press.
2.
Baiju, K.C., Shibu Sivaraman (2018). Multidimensional Poverty among Social Groups in Kerala: Incidence, Intensity and Disparity. Cambridge Scholar Publishing.
3.
Baudrillard, J. (2006). Społeczeństwo konsumpcyjne, jego mity i struktury [Consumer society, its myths and structures]. Wydawnictwo Sic!.
4.
Bauman, Z. (1998). Consumerism and the New Poor. Open University Press. Polish version (2006). Praca, konsumpcjonizm i nowi ubodzy. WAM.
5.
Bednarski, M. & Morecka Z. (2000). Socjalne skutki polityki gospodarczej w okresie przebudowy [Social consequences of economic policy during the period of reconstruction]. In S. Golinowska et al., Dekada polskiej polityki społecznej. Od przełomu do końca wieku [Decade of Polish social policy. From the political and economic breakthrough to the end of the century]. (17–57). IPiSS.
6.
Chałasiński, J. (1984). Młode pokolenie chłopów polskich [The young generation of Polish peasants]. Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza.
7.
Cieciuch, J. & Schwartz S. H. (2012). The number of distinct basic values and their structure assessed by PVQ-40. Journal of Personality Assessment, 94(3), 321–328.
8.
Cohen, D. (2009). Three Lectures on Post-industrial Society. Trans. W. McCuaig. The MIT Press.
9.
Curtis, S. K. & Lehner M. (2019). Defining the Sharing Economy for Sustainability. Sustainability, 11(567), 2–25.
10.
Dalrymple, T. (2003). Life at the Bottom: The Worldview That Makes the Underclass. Ivan Dee. Polish edition: Darlymple, T. (2016). Na dnie. Niepoprawna politycznie charakterystyka współczesnej biedy. Fijorr Publishing.
11.
Domański, H., Karpiński, Z., Przybysz, D., Straczuk, J. (2015). Wzory jedzenia a struktura społeczna [Food patterns and social structure]. Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR.
12.
Dunn, E. (2008). Prywatyzując Polskę. O bobofrutach, wielkim biznesie i restrukturyzacji pracy [Privatizing Poland. About bobo fruits, big business and work restructuring]. Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
13.
Durkheim, E. (1997). The Division of Labor in Society. New York: Free Press (translated to English from the original French text from 1893).
14.
European Commission (2018). Employment and Social Developments in Europe 2018. Publications Office of the European Union.
15.
Farina F. (2015). Development theory and poverty. A review. AISSEC DP 2015 –5.
16.
Gandziarowska, J. & Pieliński, B. (2007). Sposoby zarobkowania poza rynkiem pracy [Ways to earn outside the labor market]. In S. Golinowska et al., Praca lekarstwem na biedę i wykluczenie społeczne. Strategie wobec pracy [Work as a cure for poverty and social exclusion. Strategies towards work]. IPiSS.
17.
Gardawski, J., Mrozowicki A., Czarzasty, J. (2012). Trade unions in Poland. Report 123. ETUI.
18.
Giza-Poleszczuk, A. & Kościesza-Jaworski, W. (2008). Społeczne aspekty likwidacji Państwowych Gospodarstw Rolnych: raport socjologiczny z badań ilościowych i jakościowych [Social aspects of the liquidation of the State-owened Farms (PGR): a sociological report based on quantitative and qualitative research]. EFS.
19.
Golinowska, S. (ed.) (1998). Social Policy in the 1990s. Legal regulations and their prospected results. IPiSS.
20.
Golinowska, S. (1999). Die Beschäftigung polnischer Arbeitnehmer in der Bundesrepublik Deutschland im Rahmen von Werkverträgen und Migrationsprozessen in den Neunziger Jahren. In T. Faist, K. Sieveking, U. Reim, S. Sandbrink, Ausland im Inland. Die Beschäftigung von Werkvertragsarbeitnehmern in der Bundesrepublik Deutschland. Rechtliche Regulierung und politische Konflikte. Schriftenreihe des Zentrums für Europäische Rechtspolitik an der Universität Bremen, ZERP. (245–268). Nomos Verlagsgesellschaft.
21.
Golinowska, S. (2018). O polskiej biedzie w latach 1990–2015. Definicje, miary i wyniki [About Polish poverty in the years 1990–2015. Definitions, measures and results]. Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR.
22.
Golinowska, S., Topińska, I., Tarkowska, E. (eds) (2005). Ubóstwo i wykluczenie społeczne. Badania, metody, wyniki [Poverty and social exclusion. Research — Methods — Results]. IPiSS.
23.
Golinowska, S. & Sowa-Kofta, A. (2017). Combating poverty through family cash benefits. On the first results of the programme „Family 500+” in Poland. Polityka Społeczna, 1(13) (eng), 7–12.
24.
Golka, M. (2004). Spektakle konsumpcji i biedy [Shows of Consumption and Poverty]. In M. Golka (ed.), W cywilizacji konsumpcyjnej. (31–38). WUM.
25.
Iwasiński, Ł. (2015). Narodziny społeczeństwa konsumpcyjnego [The birth of a consumer society]. Sensus Historiae, Vol. XVIII (1), 129–144.
26.
Izdebski, A. (2019). Niedostatek i bieda w okresie transformacji społeczno-gospodarczej w Polsce. Studium oparte na wynikach ankietowych w latach 1987–2004 [Scarcity and poverty during the socio-economic transformation in Poland. Study based on survey results in 1987–2004]. Wydział Filozofii i Socjologii.
27.
King Baudouin Foundation (2016). Sharing economy, an opportunity for the poorest? An exploratory study prepared by: Nathalie Cobbaut, Barbara Gonzalez, Ria Goris, Julien Winkel, Brussels.
28.
Kozek, W., Kubisa, J., Ostrowski, P. (2005). Bliżej «junk job» niż «working poor»: nisko kwalifikowana nisko płatna praca w usługach w Polsce [Closer to “junk job” than “working poor”: low-qualified and low-paid work in services in Poland]. Polityka Społeczna, 10, 1–8.
29.
Kryńska, E. (ed.) (2009). Flexicurity w Polsce. Diagnoza i rekomendacje [Flexicurity in Poland. Diagnosis and recommendations]. Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Departament Rynku Pracy.
30.
Kula, M. (2014). Trzeba mieć pieniądze. Wykłady z socjologii historycznej [You have to have money. Lectures on historical sociology]. Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego, Instytut Studiów Iberyjskich i Iberoamerykańskich UW.
31.
Leisering, L. & Walker, R. (1998). The dynamics of modernity. In L. Leisering & R. Walker (eds), The dynamics of modern society. Poverty, policy and welfare. (3–16). Policy Press.
32.
Lipiński, P. & Matys, M. (2018). Niepowtarzalny urok likwidacji. Reportaże z Polski lat 90. [The unique charm of liquidation. Reports from Poland in the 90s]. Wydawnictwo Czarne.
33.
Matul, M. (2008). Financial Behaviours and Vulnerability to Poverty in Low-Income Households in Transition Context. Wydział Nauk Ekonomicznych UW.
34.
McGillivray, M. (2006). Inequality, Poverty and Well-being. Palgrave Macmillan.
35.
Mróz, B. (2009). Consumo ergo sum? Rola konsumpcjonizmu we współczesnych społeczeństwach [Consumo ergo sum? The role of consumerism in contemporary societies]. In B. Mróz (ed.), Oblicza konsumpcjonizmu. Oficyna Wydawnicza SGH.
36.
Murray, Ch. (1984). Losing Ground. Basic Books.
37.
Murray, Ch. (1990). The Emerging British Underclass. Institute for Economic Affairs.
38.
Myrdal, G. (1957). Economic Theory and Underdeveloped Regions. Gerald Duckworth and Co. Ltd.
39.
Narojek, W. (1991). Socjalistyczne państwo opiekuńcze. Studium z psychologii społecznej Polskie Ludowej [Socialist welfare state. Study of Social Psychology of the PRL (Polish People’s Republic)]. PWN.
40.
Niedzielski, E. (2017). Powstanie, funkcjonowanie i likwidacja Państwowych Gospodarstw Rolnych [Establishment, functioning and liquidation of the State-owned farms (PGR)]. In Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu, item 1, vol. XIX, 126–130.
41.
Nurkse, R. (1953). Problems of Capital Formation in Underdeveloped Countries. Oxford University Press.
43.
Piketty, T. (2014). Capital in the Twenty-First Century. The Belknap Press of Harvard University Press.
44.
Pilch A. (ed.). Emigracja z ziem polskich w czasach nowożytnych i najnowszych [Emigration from Polish lands in modern and recent times]. PWN.
45.
Przymeński, A. (2001). Bezdomność jako kwestia społeczna w Polsce współczesnej [Homelessness as a social problem in contemporary Poland]. Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu.
46.
Przymeński, A. & Oliwa-Ciesielska, M. (2014). Publiczna pomoc mieszkaniowa a demarginalizacja społeczna ludności ubogiej [Housing allowances and social demarginalization of the poor]. Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu.
47.
Rader, V. (1990). Human Needs and the Modernization of Poverty. In J. Burton (ed), Conflict: Human Needs Theory. The Conflict Series. (219–234). Palgrave Macmillan.
48.
Rakowski, T. (2009). Łowcy, zbieracze, praktycy niemocy. Etnografia człowieka zdegradowanego [Hunters, gatherers, practitioners of powerlessness. Ethnography of degraded man]. Słowo/Obraz Terytoria.
49.
Rogall, H. (2012). Nachhaltige Ökonomie. Ökonomische Theorie und Praxis einer Nachhaltigen Entwicklung. Metropolis Verlag.
50.
Romaniszyn, K. (2011). O sile konsumpcjonizmu [On the power of consumerism]. In K. Romaniszyn (ed.), Nowa droga do zniewolenia. O życiu w społeczeństwie konsumpcyjnym. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
51.
Rostow, W. W. (1952). The Process of Economic Growth. Norton & Company.
52.
Rutkowski, J. (2002). Job creation and job destruction in Poland (1993–1999), Dokument opublikowany w ramach XXII Konferencji Naukowej NBP “Reformy strukturalne a polityka pieniężna”, available online.
53.
Sachs, J. D. (2005). Investing in Development: A Practical Plan to Achieve the Millennium Development Goals. United Nations.
54.
Sachs, J. D. (2006). The End of Poverty. Penguin Books.
55.
Schwartz, S. H. (1964). Universals in the Content and Structure of Values: Theoretical Advances and Empirical Tests in 20 Countries. In L. Berkowitz, M. P. Zanna (eds), Advances in Experimental Social Psychology. (1–65). Academic Press.
56.
Seabrook, J. (2013). Pauperland: Poverty and the Poor in Britain. Hurst & Company.
57.
Skrzypek, A. (2019). Konsumpcjonizm a ekonomia współdzielenia [Consumerism and sharing economy]. Problemy Jakości, 9, 2–8.
58.
Stiglitz, J., Sen, A. K., & Fitoussi, J. P. (2009). Report by the Commission on the Measurement of Economic Performance and Social Progress. United Nations.
59.
Szczepanowski, S. (1888). Nędza Galicji w cyfrach i program energicznego rozwoju gospodarstwa krajowego [Galicia’s poverty in numbers and a program of vigorous development of a domestic economy]. Lvov.
60.
Szubert, W. (1954). Studia o Fryderyku Skarbku jako ekonomiście [Studies on Fryderyk Skarbek as an economist]. Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
61.
Szul, E. (2015). Obrazowanie współczesnego konsumenta — ujęcie socjologiczne [Imaging of the modern consumer — a sociological approach]. Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, 42(2), 174–186.
62.
Szymaniak, M. (2018). Urobieni. Reportaże o pracy [Knackered. Reports about work]. Wydawnictwo Czarne.
63.
Warzywoda-Kruszyńska, W. & Grotowska-Leder J. (1996). Wielkomiejska bieda w okresie transformacji [Urban poverty during the transformation]. Instytut Socjologii UŁ.
64.
Wojtyniak, B. & Goryński, P. (eds) (2018). Sytuacja zdrowotna ludności Polski i jej uwarunkowania [Health status of the Polish population and its determinants]. PZH-NIZP.
65.
Zawadzka, A. M. (2014). Wartości, cele i dobrostan w kulturze konsumpcji [Values, goals and well-being in consumption culture]. In A. M. Zawadzka, M. Niesiobędzka, D. Godlewska-Werner, Kultura konsumpcji — wartości, cele, dobrostan: Psychologiczne aspekty zjawiska. (15–38). Wydawnictwo Stowarzyszenia Filomatów.