STUDIA
Pension literacy and consumers’ decisions in the context of pension system reforms
 
Więcej
Ukryj
1
Poznan University of Economics Faculty of Management
 
 
Data publikacji: 27-05-2020
 
 
Autor do korespondencji
Iwona Olejnik   

Uniwersytet Ekonomiczny, Faculty of Management, Aleja Niepodległości 10, 61-875 Poznań, i.olejnik@ue.poznan.pl
 
 
Sylwester Białowąs   

Uniwersytet Ekonomiczny, Faculty of Management, Aleja Niepodległości 10, 61-875 Poznań, sylwester.bialowas@ue.poznan.pl
 
 
Problemy Polityki Społecznej 2015;29:13-33
 
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Problemem badawczym w artykule jest ocena zależności pomiędzy poziomem wiedzy emerytalnej a postrzeganiem zmian przeprowadzanych przez rząd w zakresie systemu emerytalnego oraz związanymi z tym decyzjami konsumentów. W opracowaniu zastosowano procedurę triangulacji metod badawczych. Wykorzystane dane pierwotne pochodzą z jakościowych oraz reprezentatywnych badań ilościowych, będących częścią projektu badawczego realizowanego ze środków NCN (nr UMO-2012/05/B/HS4/04183). Poziom wiedzy o systemie emerytalnym — zarówno obiektywnej, jak i subiektywnej — jest niewielki. Przeprowadzone badania pozytywnie weryfikują hipotezę o zależności między wiedzą a oceną zmian w zakresie systemu emerytalnego oraz podejmowanymi decyzjami dotyczącymi dodatkowego oszczędzania. W zdecydowanie większym stopniu oceny i decyzje związane są z samooceną własnej wiedzy niż rzeczywistym jej poziomem. Istotnym wyzwaniem dla rządu i instytucji związanych z systemem emerytalnym jest budowanie finansowej świadomości emerytalnej i zachęcanie do oszczędzania.
 
REFERENCJE (42)
1.
Alba J.W., Hutchinson W.J. (1987), Dimensions of Consumer Expertise, Journal of Consumer Research, 13 (4), pp. 411–454.
 
2.
Alba J.W., Hutchinson W.J. (2000), Knowledge Calibration: What Consumers Know and What They Think They Know, „Journal of Consumer Research”, 27 (2), pp. 123–156.
 
3.
Atkinson, A., Messy F. (2012), Measuring Financial Literacy: Results of the OECD / International Network on Financial Education (INFE) Pilot Study, OECD Working Papers on Finance, Insurance and Private Pensions, No. 15, OECD Publishing. http://dx.doi.org/10.1787/5k9c....
 
4.
Beales, H., Mazis, M.B., Salop, S.C., Staelin, R. (1981), Consumer search and public policy, „Journal of Consumer Research”, Vol. 8, June, pp. 11–22.
 
5.
Bearden W.O., Hardesty D.M., Rose R.L. (2001), Consumer Self-Confidence: Refinements in Conceptualization and in Measurement, „Journal of Consumer Research”, 28 (1), pp. 121–134.
 
6.
Benartzi S., Thaler R.H. (2001), Naive Diversification Strategies in Defined Contribution Savings Plans, „American Economic Review”, 91 (1), pp. 79–98.
 
7.
Bernheim D. (1995), Do Households Appreciate their Financial Vulnerabilities? An Analysis of Actions, Perceptions, and Public Policy. In Tax Policy and Economic Growth. Washington, DC: American Council for Capital Formation.
 
8.
Bernheim D. (1998), Financial Illiteracy, Education and Retirement Saving. In: Living with Defined Contribution Pensions, ed. Mitchell O., Schieber S., Philadelphia: University of Pennsylvania Press.
 
9.
Bettman J.R., Park C.W. (1980), Effects of Prior Knowledge and Experience and Phase of the Choice Process on Consumer Decision Processes: A Protocol Analysis, „Journal of Consumer Research”, 7(3), pp. 234–248.
 
10.
Białowąs S., (2013), Zachowania oszczędnościowe w polskich gospodarstwach domowych. Postawy, determinanty, model, Wydawnictwo Uniwerstytetu Ekonomicznego w Poznaniu, Poznań.
 
11.
Białowąs S., Olejnik I. (2014), Saving Practices and Financial Pension Security in Households — Determinants, Attitudes, Models, Study report, unpublished. Poznań University of Economics, Poznań.
 
12.
Carlson J.P., Vincent L.H., Hardesty D.M., Bearden W.O. (2009), Objective and Subjective Knowledge Relationships: A Quantitative Analysis of Consumer Research Findings, „Journal of Consumer Research”, 35(5), pp. 864–876.
 
13.
Choi J.J., Laibson D., Madrian B.C. (2005), Are Empowerment and Education Enough? Underdiversification in 401 (k) Plans, „Brookings Papers on Economic Activity”, 36(2), pp. 151–198.
 
14.
Choi J.J., Laibson D., Madrian B.C., Metrick A. (2002), Defined Contribution Pensions: Plan Rules, Participant Choices, and the Path of Least Resistance, „Tax Policy and the Economy”, Vol. 16. Cambridge, MA: National Bureau of Economic Research, pp. 67–113.
 
15.
Clery E., McKay, S., Phillips M., Robinson C. (2007), Attitudes to pensions: the 2006 survey, DWP Research Report No. 434, HSMO, Norwich.
 
16.
Fernandes D, Lynch Jr. J.G., Netemeyer R.G. (2012), The Effect of Financial Literacy and Financial Education on Downstream Financial Behavior, Working paper, Leeds School of Business, University of Colorado Boulder.
 
17.
Fox C.R., Tversky A. (1995), Ambiguity Aversion and Comparative Ignorance, „Quarterly Journal of Economics”, 110 (3), pp. 585–603.
 
18.
Fox C.R., Weber M. (2002), Ambiguity Aversion, Comparative Ignorance, and Decision Context, „Organizational Behavior and Human Decision Processes”, 88 (1), pp. 476–498.
 
19.
Glamser F.D., (1976), Determinants of a positive attitude toward retirement, „Journal of Gerontology”, 31(1), pp. 104–107.
 
20.
Hadar L., Sood S., Fox C.R. (2013), Subjective knowledge in consumer financial decisions, „Journal of Marketing Research”, Vol L, June 2013, pp. 303–316.
 
21.
Heath C., Tversky A. (1991), Preference and Belief: Ambiguity and Competence in Choice Under Uncertainty, „Journal of Risk and Uncertainty”, 4(1), pp. 5–28.
 
22.
Helman R., Paladino V. (2004), Will Americans ever become savers? The 14th Retirement Confidence Survey, Issue Brief No. 268, Washington D.C.: Employee Benefit Research Institute. Retrieved November, 7, 2005, http://www.ebri.org/pdf/briefs....
 
23.
Jappelli T. (2005), Health risk and portfolio choice, Working Paper. University of Salerno.
 
24.
Langer T., Fox C.R. (2012), Partition-Dependence, Unit-Dependence, and Procedure-Dependence in Consumer Financial Decision, Working Paper, University of Muenster.
 
25.
Lusardi A. (2003), Planning and saving for retirement, Department of Economics, Dartmouth College. Hanover, NH: Dartmouth College.
 
26.
Lusardi A. (2008), Household Saving Behavior. The Role of Financial Literacy, Information, and Financial Education Programs, Working Paper 13824, National Bureau of Economic Research Working Paper Series.
 
27.
Lusardi A., Mitchell O.S. (2007), Financial Literacy and Retirement Preparedness: Evidence and Implications for Financial Education, „Business Economics”, 42(1), pp. 35–44.
 
28.
McKenzie C.R.M., Liersch M.J. (2011), Misunderstanding Savings Growth: Implications for Retirement Savings Behavior, „Journal of Marketing Research”, 48 (Special Issue), pp. 1–13.
 
29.
Miles D. (2004), The UK Mortgage Market: Taking a Longer-Term View. UK Treasury.
 
30.
Mika S. (1984), Psychologia społeczna, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
 
31.
Moore D. (2003), Survey of Financial Literacy in Washington State: Knowledge, Behavior, Attitudes, and Experiences, Technical report 03-39, Social and Economic Sciences Research Center, Washington State University.
 
32.
Moorman Ch., Diehl K., Brinberg D., Kidwell B. (2004), Subjective Knowledge, Search Location, and Consumer Choice, „Journal of Consumer Research”, 31(3), pp. 347–356.
 
33.
Mutran, E.J., Reitzes, D.C., Fernandez, M. E. (1997), Factors that influence attitudes toward retirement, „Research on Aging”, 19, pp. 251–273.
 
34.
Olshavsky R.W., Granbois D.H. (1979), Consumer decision making: fact or fiction?, „Journal of Consumer Research”, Vol. 6, pp. 93–100.
 
35.
Parker A.M., De Bruin W.B., Yoong J., Willis R. (2011), Inappropriate Confidence and Retirement Planning: Four Studies with a National Sample, „Journal of Behavioral Decision Making”.
 
36.
Pettigrew N., Taylor J., Lancaster, J., Madden, R. (2007), Live now, save later? Young people, saving and pensions, DWP Research Report No. 438, HSMO, Norwich.
 
37.
Radecki C.M., Jaccard J. (1995), Perceptions of Knowledge, Actual Knowledge and Information Search Behavior, „Journal of Experimental Social Psychology”, 31(2), pp. 107–138.
 
38.
Rowlingson K. (2002), Private pension planning: the rhetoric of responsibility, the reality of insecurity, „Journal of Social Policy”, Vol. 31 No. 4, pp. 623–642.
 
39.
Schwartz B. (1986), The Battle for Human Nature, W.W. Norton, New York, NY. Polish Language Dictionary PWN, http://sjp.pwn.pl/ (access: 20.08.2014).
 
40.
Świecka B. (ed.) (2008), Bankructwa gospodarstw domowych, Perspektywa ekonomiczna i społeczna, Difin, Warszawa, p. 237.
 
41.
Wojciszke B. (2003), Człowiek wśród ludzi. Zarys psychologii społecznej, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
 
42.
Zaleśkiewicz, T. (1996), Wymiary ryzyka w inwestowaniu pieniędzy, „Czasopismo Psychologiczne”, 2, s. 153–159.
 
ISSN:1640-1808
Journals System - logo
Scroll to top