Lucjan Miś
Instytut Socjologii Uniwersytetu Jagiellońskiego, ul. Grodzka 52, 31-044 Kraków; adresy
internetowe autorów: lucjan.mis@uj.edu.pl
Katarzyna Ornacka
Instytut Socjologii Uniwersytetu Jagiellońskiego, ul. Grodzka 52, 31-044 Kraków; adresy
internetowe autorów: katarzyna.ornacka@uj.edu.pl
W epoce późnej nowoczesności zmienia się miejsce oraz rola dziecka i dzieciństwa w społeczeństwie. Tradycyjne ujęcia tej problematyki stoją w obliczu podejść nowych. Przykładem podejścia mało znanego w naszym kraju jest koncepcja niemieckiego socjologa Manfreda Liebela. Badacz ten kładzie nacisk na samostanowienie i prawo do podmiotowości
dziecka. Jego głównym przedmiotem zainteresowań była praca dzieci, poszukiwanie różnych źródeł utrzymania przez dzieci i wspieranie własnej rodziny. Koncepcja podmiotowości wysunięta przez Liebela kontrastuje z potocznymi wyobrażeniami na temat pracy
dzieci i tzw. dzieci ulicy, ponieważ większość materiału pochodziła z badań wśród dzieci
ubogich rodzin mieszkających w metropoliach Ameryki Łacińskiej. W naszym artykule
wykorzystujemy badania przeprowadzone ostatnio, a dokładnie w okresie od lutego 2011
do września 2012 r. w całym regionie Małopolski, ze szczególnym uwzględnieniem Krakowa, wśród wychowanków instytucji pomocowych i uczniów szkół podstawowych oraz
gimnazjów, w wieku od 10. do 15. roku życia. Badania były prowadzone za pomocą analizy
konwersacyjnej. Objęły bardzo dużą liczbę dzieci, prawie tysiąc dziewczynek i chłopców.
W niniejszym tekście prezentujemy najważniejsze wyniki badań podmiotowości dzieci oraz
przedstawiamy wnioski dotyczące relacji dzieci–dorośli w sferze prywatnej i publicznej.
REFERENCJE(22)
1.
Anderegg D. (2004), Worried All the Time: Rediscovering the Joy in Parenthood in an Age of Anxiety, New York, Free Press.
Cahill S.E. (2003), Childhood and Public Life. Reaffirming biographical divisions, w: H.Z. Lopata, J.A. Levy (red.), Social Problems across the Life Course, Lanham, MD, Rowman & Littlefield Publishers.
Cunningham S. (2010), Dzieci, polityka społeczna i państwo. Dychotomia opieki i kontroli, w: M. Lavalette, A. Pratt (red.), Polityka społeczna. Teorie, pojęcia, problemy, tłum. P. Jaworski, Warszawa, Difin.
Gulla B. (2009), Wolność a zależność dziecka, w: B. Gulla, M. Duda (red.), Dziecko a świat dorosłych, Kraków, Wydawnictwo św. Stanisława BM Archidiecezji Krakowskiej.
Levine M. (2006), The Price of Privilege: How Parental Pressure and Material Advantage Are Creating a Generation of Disconnected and Unhappy Kids, New York, HarperCollins.
Liebel M. (2003), Working Children as Social Subjects. The Contribution of Working Children’s Organizations to Social Transformations, „Childhood”, vol. 10, nr 3.
Liebel M. (2008), Citizenship from Below: Children’s Rights and Social Movements, w: A. Invernizzi, J. Williams (red.), Children and Citizenship, London, SAGE.
Ornacka K. (2014), Children of „vulnerable identity” — do they have to be excluded? Some reflections based on empirical research, „Folia Sociologica”, nr 49.
Ornacka K., Mirewska E. (2014), O włączeniu dzieci jako aktorów społecznych w pole praktyki pracy socjalnej, w: M. Szpunar (red.), Badania w pracy socjalnej — stan i perspektywy (w druku).
Ornacka K., Żuraw K. (2013), O umacnianiu dzieci w organizacjach pozarządowych — na przykładzie stowarzyszenia Parasol, w: J. Matejek, R. Spyrka-Chlipała (red.), Dziecko i rodzina w różnych obszarach wsparcia instytucjonalnego i pozainstytucjonalnego, Kraków, Wydawnictwo Koło Kwadratu.
Przetwarzamy dane osobowe zbierane podczas odwiedzania serwisu. Realizacja funkcji pozyskiwania informacji o użytkownikach i ich zachowaniu odbywa się poprzez dobrowolnie wprowadzone w formularzach informacje oraz zapisywanie w urządzeniach końcowych plików cookies (tzw. ciasteczka). Dane, w tym pliki cookies, wykorzystywane są w celu realizacji usług, zapewnienia wygodnego korzystania ze strony oraz w celu monitorowania ruchu zgodnie z Polityką prywatności. Dane są także zbierane i przetwarzane przez narzędzie Google Analytics (więcej).
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.