Online first
O czasopiśmie
Redakcja
Dla autorek i autorów
Zasady publikacji w czasopiśmie
Wymagania redakcyjne i techniczne dotyczące artykułu
Procedura recenzowania
Sugerowana struktura artykułu naukowego
Sugerowana struktura recenzji tekstu naukowego do opublikowania w czasopiśmie
Call for papers Social policy for rural areas
Archiwum
Recenzenci
Standardy etyczne
Kontakt
Dokumenty
| ISSN: | 1640-1808 |
STUDIA
Promocja zdrowia adresowana do osób starszych
wśród europejskich strategii wobec starzenia się
1
Uniwersytet Jagielloński Collegium Medium
Instytut Pracy i Spraw Socjalnych
Data publikacji: 26-05-2020
Autor do korespondencji
Stanisława Golinowska
Instytut Zdrowia Publicznego, ul. Grzegórzecka 20, 31-531 Kraków; IPiSS, ul. Bellotiego 3B, 01-022 Warszawa; adresy elektroniczne autorki: stanislawa.golinowska@uj.edu.pl; stellag@onet.pl
Instytut Zdrowia Publicznego, ul. Grzegórzecka 20, 31-531 Kraków; IPiSS, ul. Bellotiego 3B, 01-022 Warszawa; adresy elektroniczne autorki: stanislawa.golinowska@uj.edu.pl; stellag@onet.pl
Problemy Polityki Społecznej 2016;34:27-51
SŁOWA KLUCZOWE
starzenie sięzdrowe starzenie sięaktywne starzenie sięzdrowiepublicznepromocja zdrowiastatus zdrowotny osób starszychwielochorobowość
STRESZCZENIE
Artykuł jest poświęcony promocji zdrowia adresowanej do osób starszych w kontekście
postulowanej i realizowanej strategii zdrowego starzenia się w Europie. Wyjaśniane są
też inne strategie społeczno-zdrowotne postulowane w obliczu uniwersalnej tendencji
starzenia się populacji. Na tle zaprezentowanych głównych cech statusu zdrowotnego oraz
specyfiki ryzyka zdrowotnego osób starszych opisano główne działania z zakresu promocji zdrowia. Ukazano aspekty instytucjonalne i finansowe realizowanych programów.
Zwrócono uwagę na znaczenie medycznie potwierdzonej i kosztowo efektywnej promocji zdrowia, pozwalającej na wzrost indywidualnego kontrolowania zdrowia i samoopieki
jako pewnej alternatywy dla rosnących wydatków na usługi lecznicze dla starzejącego się
społeczeństwa.
Podstawą rozważań jest koncepcja oraz wstępne wyniki badań europejskiego projektu
Promocja zdrowia i ochrona przed ryzykiem — działania na rzecz seniorów „Pro health 65+”,
realizowanego w ramach Drugiego Europejskiego Programu Zdrowia.
REFERENCJE (51)
1.
ADI (2015). World Alzheimer Report 2015. The Global Impact of Dementia. An analysis of prevalence, incidence, cost and trends. London: Alzheimer’s Disease International.
2.
Agborsangaya, C.B., Lau, D., Lahtinen, M., Cooke, T., Johnson, J.A. (2012). Multimorbidity prevalence and patterns across socioeconomic determinants: a cross-sectional survey. BMC Public Health. 2012 Mar 19;12:201. Pobrano z: http://www.biomedcentral.com/1....
3.
AGE Platform Europe (2011). How to promote active ageing in Europe. EU support to local and regional actors. Brochure produced in partnership with the Committee of the Regions and the European Commission. Brussels.
4.
Arsenijevic, J., Groot, W., Tambor, M., Golinowska, S., Sowada, Ch., Pavlova, M. (2016). A review of health promotion funding for older adults in Europe: a cross-country comparison. BMC Health Research memo.
5.
Baltes, P.B., Baltes, M.M. (1990). Psychological perspectives on successful aging: The model of selective optimization with compensation w: P.B. Baltes & M.M. Baltes (Eds.), Successful aging: Perspectives from the behavioral sciences New York: Cambridge University Press, s. 1–34.
6.
Baltes, P.B. (1993). The aging mind: Potential and limits. The Gerontologist, 33, s. 580−594.
7.
Baltes, P.B. (2005). A psychological model of successful aging. Keynote Lecture, 2005 World Congress of Gerontology, Brazil. Pobrano z: http://www.margret-und-paul-ba....
8.
Barnett, K., Mercer, S.W., Norbury, M., Watt, G., Wyke, S., Guthrie, B. (2012). Epidemiology of multimorbidity and implications for health care, research, and medical education: a cross-sectional study. Lancet, vol. 380, nr 9836, s. 37–43.
9.
Barton, G. (2014). Health Promotion Settings — an Opportunity to Improve Health. Occasional Paper Series of the Promotion Forum of New Zeland.
10.
Beard, J.R., Biggs, S., Bloom, D.E., Fried, L.P., Hogan, P., Kalache, A., Olshansky, S.Y. (red.) (2011). Global Population Ageing: Peril or Promise. Geneva: World Economic Forum.
11.
Bowling, A., Dieppe, P. (2005). What is successful ageing and who should define it?. British Medical Journal, vol. 331, s. 1548–1551.
12.
Breza, M., Perek-Białas, J. (2014). The Active Ageing Index and its extension to the regional Level. Host country paper, Peer Review in Poland: The Active Ageing Index and its extension to the regional level.
13.
Carlisle, S. (2000). Health promotion, advocacy and inequalities. A conceptual framework. Health Promotion International, vol. 15, nr 4, s. 369–376.
14.
Cesari, M., Landi, F., Vellas, B., Bernabei, R., Marzetti, E. (2014). Sarcopenia and Physical Frailty: Two Sides of the Same Coin. Frontiers in Aging Neuroscience, vol. 6, nr 192, s. 1–4.
15.
Diederichs, C., Berger, K., Bartels, D. (2011). The measurement of multiple chronic diseases — a systematic review on existing multimorbidity indices. Journals of Gerontology — Series A: Biological Sciences and Medical Sciences, vol. 66, nr 3, s. 301–311.
16.
Dooris, M. (2009). Holistic and sustainable health improvement: the contribution of the settings-based approach to health promotion. Perspectives in Public Health, vol. 129, nr 1, s. 29–36.
17.
ECORYS (2014). Evaluation of the European Year for Active Ageing and Solidarity between Generations. Rotterdam.
18.
European Commission (2007). Healthy ageing: keystone for a sustainable Europe. EU health policy in the context of demographic change. Brussels: Discussion paper of the Services of DG SANCO, DG ECFIN and DG EMPL.
19.
European Commission (2012). Taking forward the Strategic Implementation Plan of the European Innovation Partnership on Active and Healthy Ageing. Brussels, COM(2012) 83.
20.
Golinowska, S., Tambor, M. (2015). Finansowanie zdrowia publicznego. Źródła funduszy a polska ustawa o zdrowiu publicznym. Zdrowie Publiczne i Zarządzanie. Zeszyty Naukowe Ochrony Zdrowia, t. 13, nr 2, s. 150–157.
21.
Golinowska, S., Sowa, A., Deeg, D. Socci, M., Principi, A. i in. (2016). Participation in formal learning activities of older Europeans in poor and good health. European Journal of Aging, open access Springerlink.com.
22.
Hansen-Kyle, L. (2005). A concept analysis of healthy aging. Nursing Forum, vol. 40, nr 2, s. 45–57.
23.
Hansen, T., Slagsvold, B. (2015), Late-Life Loneliness in 11 European Countries: Results from the Generations and Gender Survey, Social Indicators Research.
24.
Kemm, J. (2015). Health Promotion: Ideology, Discipline, and Specialism. Oxford, UK: Oxford University Press.
25.
Kuh, D., Cooper, R., Hardy, R., Richards, M., Ben-Shlomo, Y. (red.) (2014). A Life Course Approach to Healthy Ageing. Oxford, UK: Oxford University Press.
26.
Lincoln, P., Nutbeam, D. (2006). Philosophy and theory of health promotion. W: M. Davies, W. Macdowall (red.), Health Promotion Theory (s. 5–46). New York–London: Open University Press.
27.
Lis, K., Reichert, M., Cosack, A., Billings, J., Brown, P. (red.) (2008). Evidence-Based Guidelines on Health Promotion for Older People. Vienna: Austrian Red Cross.
28.
Loue, S., Lloyd, L.S., O’Shea, D.J. (2002). Community Health Advocacy. New York: Kulver Academic Publishers.
29.
Marengoni, A., Angleman, S., Melis, R., Mangialasche, F., Karp, A., Garmen A. i in. (2011). Aging with multimorbidity: A systematic review of the literature. Ageing Research Reviews, vol. 10, nr 4, s. 430–439.Office for National Statistics UK (2015). Insights into Loneliness, Older People and Well-being, www.ons.gov.uk.
30.
Ornstein, S.M., Nietert, P.J., Jenkins, R.G., Litvin, C.B. (2013). The Prevalence of Chronic Diseases and Multimorbidity in Primary Care Practice: A PPRNet Report. Journal of the American Board of Family Medicine, vol. 26, nr 5, s. 518–524.
31.
Oxley, H. (2009). Policies for Healthy Ageing. An Overview. OECD Health Working Papers, nr 42, Paris: OECD Publishing.
32.
Raphael, D. (2011). The political economy of health promotion: part 1, national commitments to provision of the prerequisites of health. Health Promotion International, vol. 28, nr 1, s. 95–111.
33.
Rechel, B., Doyle, Y., Grundy, E., McKee, M. (2009). How can health systems respond to population ageing?. Policy Brief, nr 10. Copenhagen: WHO on behalf of the European Observatory on Health Systems and Policies.
34.
Rechel, B., Brand, H., McKee, M. (2014). Organization and financing of public health. W: B. Rechel, M. McKee (red.), Facets of Public Health in Europe (s. 233–253). Maidenhead, UK: Open University Press.
35.
Rowe, J.W., Kahn, R.L. (1987). Human aging: usual and successful. Science, vol. 237, nr 4811, s. 143–149.
36.
Salive, M. (2013). Multimorbidity in older adults. Epidemiologic Reviews, vol. 35, nr 1, s. 75–83. Published by Oxford University Press on behalf of the Johns Hopkins Bloomberg School of Public Health.
37.
Schang, L.K., Czabanowska, K.M., Lin, V. (2011). Securing funds for health promotion: lessons from health promotion foundations based on experiences from Austria, Australia, Germany, Hungary and Switzerland. Health Promotion International, vol. 2, nr 27, s. 1–11.
38.
Sinnige, J., Braspenning, J., Schellevis, F., Stirbu-Wagner, I., Westert, G., Korevaar, J. (2013). The Prevalence of Disease Clusters in Older Adults with Multiple Chronic Diseases — A Systematic Literature Review. PLoS ONE, vol. 8, nr 11, s. 1–12, www.plosone.org.
39.
Sowa, A., Golinowska, S., Deeg, D., Principi, A. i in. (2016). Predictors of religious participation of older Europeans in good and poor health. European Journal of Aging, open access Springerlink.com.
40.
Sowa, A., Tobiasz-Adamczyk, B., Topór-Mądry, R., Poscia, A., la Milla, D. (2016). Health and health determinants among older people: public health policy targets, BMC Health Research memo.
41.
The Swedish National Institute of Public Health (2006). Healthy Ageing — A Challenge for Europe, www.healthyageing.nu.
42.
Todd, C., Skelton, D. (2004). What are the main risk factors for falls among older people and what are the most effective interventions to prevent these falls? Health Evidence Network Report. Copenhagen: WHO Regional Office for Europe.
43.
UNECE and European Commission (2015). Active Ageing Index 2014: Analytical Report, prepared by Asghar Zaidi and David Stanton, Brussels.
44.
United Nations (2013). World Population Ageing 2013. Department of Economic and Social Affairs, Population Division ST/ESA/SER.A/348.
45.
WHO (1986). Ottawa Charter for Health Promotion. Ottawa, Ontario, Canada; www.who.int/hpr/NPH/docs/ottawa_charter_hp.pdf.
46.
WHO (2002). Active Ageing: A Policy Framework. A contribution of the World Health Organization to the Second United Nations World Assembly on Ageing, Madrid 2002.
47.
WHO (2004). What are the main risk factors for falls amongst older people and what are the most effective interventions to prevent these falls? Health Evidence Network.
48.
WHO (2007). Financing health promotion, prepared by Dorjsuren Bayarsaikhan and Jorine Muiser. Discussion Paper, nr 4/2007.
49.
WHO (2007). The Bangkok Charter for Health Promotion in a Globalized World. Health Promotion International, vol. 21, supl. 1, s. 10–14.
51.
Woynarowska, B., Woynarowska-Sołdan, M. (2015). Szkoła promująca zdrowie w Europie i Polsce: rozwój koncepcji i struktury dla jej wspierania w latach 1991–2015. Pedagogika Społeczna, nr 3 (57), s. 163–184.
Udostępnij
ARTYKUŁ POWIĄZANY
| ISSN: | 1640-1808 |
Przetwarzamy dane osobowe zbierane podczas odwiedzania serwisu. Realizacja funkcji pozyskiwania informacji o użytkownikach i ich zachowaniu odbywa się poprzez dobrowolnie wprowadzone w formularzach informacje oraz zapisywanie w urządzeniach końcowych plików cookies (tzw. ciasteczka). Dane, w tym pliki cookies, wykorzystywane są w celu realizacji usług, zapewnienia wygodnego korzystania ze strony oraz w celu monitorowania ruchu zgodnie z Polityką prywatności. Dane są także zbierane i przetwarzane przez narzędzie Google Analytics (więcej).
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
