Z WARSZTATÓW BADAWCZYCH
Sposoby radzenia sobie z sytuacją klęski żywiołowej. Studium dostosowania się osób do powodzi w 2010 roku
 
 
Więcej
Ukryj
1
Instytut Socjologii, Uniwersytet Rzeszowski
 
 
Data publikacji: 20-05-2020
 
 
Autor do korespondencji
Sławomir Wilk   

Uniwersytet Rzeszowski, Aleja Rejtana 16c, 35-959 Rzeszów; adres internetowy autora: wilk@ ur.edu.pl
 
 
Problemy Polityki Społecznej 2018;41:107-119
 
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
W artykule zostały opisane wyniki badań przeprowadzonych w 2013 roku z osobami, które ucierpiały w powodzi w 2010 roku. Zgromadzono 500 ankiet wypełnionych przez powodzian oraz odbyto po 25 indywidualnych wywiadów pogłębionych z poszkodowanymi i osobami udzielającymi im wsparcia — głównie pracownikami socjalnymi. W artykule został zawarty opis powodzi, w tym między innymi utrudnienia związane z wystąpieniem katastrofy, relacja na temat uzyskanej pomocy, sposoby radzenia sobie z sytuacją — zaradność powodzian. Z uzyskanych danych wynika, że największe wsparcie finansowe pochodziło od administracji samorządowej i rządowej, natomiast wsparcia informacyjnego i emocjonalnego udzielała rodzina oraz najbliżsi znajomi. Osoby doświadczające klęski żywiołowej, które miały szersze sieci wsparcia społecznego, silniejsze więzi i liczniejsze kontakty, otrzymywały więcej pomocy. Na podstawie otrzymanych wyników można wskazać trzy kluczowe momenty, podczas których powodzianie byli zmuszeni do wykazania się zaradnością: 1) przy ewakuacji, 2) przy odbudowie gospodarstwa domowego, 3) przy dążeniu do ustabilizowania stanu psychicznego własnego i najbliższych osób.
 
REFERENCJE (25)
1.
Biernacki, W., Bokwa, A., Działek, J., Padło, T. (2009). Społeczności lokalne wobec zagrożeń przyrodniczych i klęsk żywiołowych. Kraków: Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego.
 
2.
Borucka, A., Ostaszewski, K. (2008). Koncepcja resilience. Kluczowe pojęcia i wybrane zagadnienia. Medycyna Wieku Rozwojowego, nr 12, s. 587–597.
 
3.
Działek, J., Biernacki, W. (2014). Wrażliwość społeczna na klęski żywiołowe — ujęcia teoretyczne i praktyka badawcza. Prace i Studia Geograficzne, t. 55, s. 25–39.
 
4.
Fordham, M., Lovekamp, W.E., Thomas, D.S.K., Phillips, B.D. (2013). Understanding Social Vulnerability. W: D.S.K. Thomas, B.D. Philips, W.E. Lovekamp, A. Forthergill (red.), Social Vulnerability to Disasters. (1–29). Boca Raton: CRC Press.
 
5.
Gunderson, L.H., Holling, C.S. (red.). (2002). Panarchy: Understanding Transformations in Human and Natural Systems. Washington: Island Press.
 
6.
Kaniasty, K. (2003). Klęska żywiołowa czy katastrofa społeczna?. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
 
7.
Knapik, W. (2013a). Typy więzi społecznych a wzory współdziałania mieszkańców wsi w sytuacji ryzyka, zagrożenia i katastrofy powodzi. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Rolniczego.
 
8.
Knapik, W. (2013b). Wpływ zagrożenia powodziowego na życie wspólnotowe mieszkańców wsi. Wieś i Rolnictwo, nr 4, s. 173–189.
 
9.
Kotlarska-Michalska, A. (2016). Zaradność — wielość znaczeń i kontekstów społecznych. W: A. Kotlarska-Michalska, P. Nosal (red.), Zaradność społeczna. Współczesne przejawy i ograniczenia. (21–36). Poznań: Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Społecznych UAM.
 
10.
Olech, A., Kaźmierczak, T. (2002). Funkcjonowanie pomocy społecznej w warunkach klęski żywiołowej. Ośrodki pomocy społecznej wobec powodzi w 1997 r. Praca Socjalna, nr 2, s. 3–47.
 
11.
Olsson, L., Jerneck, A., Thoren, H., Persson, J., O’Byrne, D. (2015). Why resilience is unappealing to social science: Theoretical and empirical investigations of the scientific use of resilience. Science Advances, vol. 1, no. 4. DOI: 10.1126/sciadv.1400217.
 
12.
Parsons, T. (2009). System społeczny. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
 
13.
Pasierbiński, A. (1999). Elementy spontanicznej samoorganizacji społecznej w sytuacjach klęsk żywiołowych. W: K. Frysztacki, T. Sołdra-Gwiżdż (red.), Naturalna katastrofa i społeczne reakcje. Studia nad przebiegiem i następstwami powodzi na Opolszczyźnie w 1997 roku. Opole: Stowarzyszenie Instytut Śląski, Państwowy Instytut Naukowy — Instytut Śląski w Opolu.
 
14.
Pavićević, O. (2016). The resilience concept in sociology. Sociologija, vol. 58, iss. 3, s. 432–449. DOI: 10.2298/SOC1603432P.
 
15.
Raimbaev, R. (2004). Rola pracowników socjalnych w procesie organizowania pomocy dla powodzian w gminie Borowa (na przykładzie powodzi z lipca 1997 r.). W: R. Wielgos-Struck, Pomoc społeczna w skali lokalnej. Doświadczenia i efekty działania wybranych placówek. Rzeszów: Wydawnictwo MANA.
 
16.
Sitek, W. (1997). Wspólnota i zagrożenie. Wrocławianie wobec wielkiej powodzi. Socjologiczny przyczynek do analizy krótkotrwałej wspólnoty. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
 
17.
Skowrońska, A. (2014). Pomoc społeczna w obliczu katastrof i kryzysów złożonych. Warszawa: Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich.
 
18.
Southwick, S.M., Bonanno, G.A., Masten, A.S., Panter-Brick, C., Yehuda R. (2014). Resilience definitions, theory, and challenges: interdisciplinary perspectives. European Journal of Psychotraumatology, vol. 5, s. 1–14. DOI: 10.3402/ejpt.v5.25338.
 
19.
Szmagalski, J. (2014). Psychospołeczna pomoc ludziom poszkodowanym w katastrofach i klęskach żywiołowych jako wyzwanie dla pracy socjalnej. W: J. Szmagalski (red.), Praca socjalna wobec katastrof i klęsk żywiołowych. Teoria, doświadczenia zagraniczne, krajowe ramy organizacyjno-prawne. (19–127). Warszawa: Instytut Rozwoju Służb Społecznych.
 
20.
Szwajca, K. (2014). Dyskurs na temat resilience — konteksty i aspekty praktyczne. Psychoterapia, t. 168, nr 1, s. 99–107.
 
21.
Wilk, S. (2016). Zaradność społeczna w sytuacji klęski żywiołowej. W: A. Kotlarska-Michalska, P. Nosal, Zaradność społeczna. Współczesne przejawy i ograniczenia. (177–186). Poznań: Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Społecznych UAM.
 
22.
Wilk, S., Kinal, J. (2014). Flooding in Poland in 2010 as a Exemplification of Efforts of the Polish Social Work Services in Case of Disaster. Mediterranean Journal of Social Sciences, vol. 5, no. 13, s. 315–321. DOI: 10.5901/mjss.2014.v5n13p315.
 
23.
Wills, T.A., DePaulo, B.M. (1991). Interpersonal analysis of the help-seeking process. W: C.R. Snyder, D.R. Forsyth (red.), Handbook of social and clinical psychology: The health perspective. (350–375). Elmsford: Pergamon Press.
 
24.
Zajdel-Ostrowska, M. (red.). (2013). Życie czy przetrwanie. Analiza sytuacji bytowej mieszkańców miasta Tarnobrzeg oraz gminy Gorzyce województwa podkarpackiego, których dotknęła powódź. Rzeszów: Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej.
 
25.
Zawadzki, B., Strelau, J. (2008). Zaburzenia pourazowe jako następstwo kataklizmu. Nauka, vol. 2, s. 47–55.
 
ISSN:1640-1808
Journals System - logo
Scroll to top